نحوه کار دستگاه های شات بلاست چگونه است؟
- نویسنده مطلب: satrapjahan.marketing
- تاریخ انتشار :
- تعداد دیدگاه‌ها : بدون دیدگاه
در دستگاه شات بلاست ساچمه های شات بلاست (ماده ساینده) از طریق نیروی الکتریکی توربین یا با استفاده از هوای فشرده شتاب گرفته و به سطح قطعات فلزی پرتاب می شوند. انرژی جنبشی گلوله های فلزی به جرم و سایز آن ها بستگی دارد.
از اجزای مهم دستگاه شات بلاست دستی می‌توان به توربین، الواتورشات (بالابر ساچمه)، محفظه شاتینگ، هواکش و جداکننده اشاره کرد. در این میان در نحوه کار دستگاه شات بلاست نقش توربین به علت آنکه پاشش ساچمه شات بلاست و همچنین قدرت و سرعت پرتاب آن به سرعت و قدرت توربین دستگاه بستگی دارد از اهمیت بیشتری برخوردار است.
هماهنگی بین اجزای مختلف دستگاه های بلاستینگ از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا منجر به عملیات ساچمه پاشی و رفع آلودگی های سطح و صیقلی نمودن قطعه می شود.
با استفاده از دستگاه شات بلاست می توان انواع مختلفی از قطعات مانند قطعات آلومینیومی و یا حتی سنگی را به نحو احسن صیقلی نمود.
دستگاه شات بلاست سنگ جهت تمیز کاری و پرداخت سطوح سنگی به کار می رود. دستگاه شات بلاست سنگ از طریق شلیک مدیا به سطح سنگ ، زنگ زدگی ها و آلودگی های سطح سنگ را از بین برده و منجر به افزایش طول عمر سنگ و کاهش لغزندگی سطح آن ها می شود.
اجزای تشکیل دهنده دستگاه شات بلاست چیست؟
⦿ محفظه شاتینگ ( دیگ دستگاه شات بلاست)
به دلیل آنکه ذرات ساینده ( ساچمه های شات بلاست) سرعت بالایی دارند می بایست فرآیند شات بلاست در محفظه ای بسته و بدون ارتعاش انجام شود . جنس این دیگ از ورق استیل ضخیم و محکم است که به وسیله ورق های آلیاژی ضد سایش پوشش داده شده است.
نظارت مستمر و بررسی این سطوح و همچنین اطمینان از تهویه مناسب این محفظه از موارد حائز اهمیت در واحد شات بلاست می باشد.
⦿ الواتور شات
الواتور شات وظیفه بالا بردن ساچمه هایی که در پایین محفظه شات تجمع کرده اند را ایفا می کند که به کمک این قطعه ساچمه ها از طریق نقاله مارپیچ به نازل و ابتدای بالابر و جدا کننده انتقال داده می شوند.
⦿ جداکننده
جدا کننده وظیفه جدا سازی ذرات آلاینده از ساچمه های شات بلاست را دارد . برای آنکه قطعه مورد نظر از هرگونه آلایندگی و واکنش ناخواسته محافظت شود، لازم است که ذرات آلاینده از ساچمه‌های پرتابی جدا گردد. در قسمت جداکننده، ذرات آلاینده قبل از آنکه به توربین وارد شوند، از ذرات ساینده جدا می‌شوند.
⦿ توربین
توربین وظیفه تولید نیروی گریز از مرکز و پاشش ساچمه فولادی با سرعت زیاد را بر روی قطعه ایفا می کند. توربین از تعدادی پره دستگاه شات بلاست تشکیل شده است که این پرده ها به وسیله یک یا دو صفحه کنار هم قرار گرفته اند. در ساختار توربین های شات بلاست روتور و استاتور وجود دارد که عمل توزیع و تنظیم زاویه پاشش توربین را بر عهده دارند . قدرت و سرعت توربین دو عامل مهم تعیین کننده قدرت و سرعت شاتینگ دستگاه است.
⦿ توربین غبارگیر
توربین غبار گیر یا هواکش شامل محفظه فیلتر غبار خروجی است و وظیفه آن جمع آوری گرد و غبار حاصل از عملیات شات بلاست است. هوای خارج شده از محفظه شات بلاست می بایست عاری از هر گونه گاز و ذرات مضر برای انسان و محیط زیست باشد به همین دلیل در آخرین مرحله شات بلاست غبارگیری انجام می شود و هوای حاوی ذرات ریزآلاینده از بک فیلترها عبور کرده و پس از جداسازی کامل ، هوای پاک به بیرون تخلیه می شود. بک فیلترها ذرات معلق را جذب کرده و اجازه می دهند هوای تمیز به محیط برگردد.
انواع دستگاه های شات بلاست
دستگاه های شات بلاست با مکانیزم های عملکرد متفاوت و در سایز های مختلف کوچک تا بزرگ تولید می شوند. مثلا دستگاه شات بلاست درامی کوچک ، دستگاه شات بلاست نواری کوچک و …
دستگاه های شات بلاست کوچک به دلیل انکه قیمت پایین و استهلاک کمی دارند و کار را برای اوپراتور راحت می کنند محبوب بوده و قادر به تمیز کاری سطح قطعات کوچک و متوسط می باشند.
همچنین ویژگی مهم دیگر دستگاه های شات بلاست که در برخی از مدل ها هم دیده می شود قابل حمل بودن دستگاه است. دستگاه شات بلاست پرتابل به دلیل طراحی ساده و وزن سبک و قابل حمل بودن جهت استفاده در مکان های مختلف و پروژه های کوچک مناسب هستند.
در اکثر مدل ها دستگاه شات بلاست دستی که به کاربر امکان کنترل شدت و دقت پاشش ساچمه ها را می دهد قابل حمل هستند.
حال به معرفی مدل های دستگاه شات بلاست می پردازیم.
شات بلاست بشکه ای
دستگاه شات بلاست بشکه ای قدیمی ترین نوع دستگاه های شات بلاست می باشد که اساس کار آن به این صورت است که قطعات از قسمت بالای بشکه در آن ریخته شده و بر اثر چرخش بشکه قطعات بر روی یکدیگر می غلتند و با پاشش ساچمه ها بر روی قطعات ، سطح آنها پرداخت و تمیز می شود. عمل تخلیه نیز می‌تواند از قسمت بالا یا پایین محفظه انجام شود که بستگی به مواردی همچون سفارش مشتری، سرعت عملیات و همچنین محل اجرا دارد.
شات‌بلاست آویزی
دستگاه‌های شات بلاست آویزی، بهینه‌ترین گزینه برای انجام عملیات ساچمه‌زنی و آماده‌سازی سطوح قطعات صنعتی در تیراژ بالا هستند. دستگاه‌های ساچمه‌زنی آویزی دارای انواع غیر‌مداوم و مداوم هستند که بسته به نوع قطعه و خط تولید قطعه، کاربرد آنها مشخص می‌شود.
همان طور که از اسم این دستگاه مشخص است این ماشین‌ها دارای قلاب‌های تکی یا درختی آویزانی هستند که قطعات به صورت دستی توسط اپراتور یا ربات بر روی آن بارگیری می شوند . پس از بارگیری آویز دستگاه، این آویز وارد محفظه ساچمه پاشی دستگاه شده و درب دستگاه نیز بسته می‌شود.سپس آویز حامل قطعات، حول محور خود شروع به گردش میکند و تمام وجوه قطعات مستقر بر روی خود را در معرض پاشش ساچمه‌های فولادی پرتاب شده توسط توربین‌های دستگاه قرار می‌دهد . با انجام عملیات پرتاب ساچمه ، تمام قسمت‌های قطعات از آلودگی‌ها پاکیزه می‌شوند و بعد از مدت زمان تعیین شده توسط اوپراتور دستگاه، عملیات شات بلاست به شکل اتوماتیک تمام می‌شود. همچنین جهت تخلیه ، قطعات بر روی آویز از دستگاه خارج می‌شوند.
دستگاهای شات بلاست آویزی جزو بهترین موارد برای صنایع خودروسازی، ریخته‌گری ، صنایع و سازه‌های فولادی هستند. چراکه علاوه بر صرفه‌جویی در زمان ، پس از فرآیند ساچمه زنی قطعات دفرمه نخواهند شد.
دستگاه های شات بلاست آویزی بهینه ترین عملکرد را برای پولیش قطعات صنعتی در تیراژ بالا ، قطعات چند وجهی که تمام وجوه آنها باید شات بلاست شود و همچنین سطوح قطعات حساس که عملیات شات بلاست می بایست بدون اعمال ضربه از طرفین (بدنه دستگاه) یا از قطعات دیگر بر روی قطعه انجام شود را ارائه می دهند.
بسته به کاربرد مورد نظر، ساچمه‌زنی آویزی انواعی دارد که عبارتند از:
- 1.ساچمه‌زنی آویزی مونوریل
- 2.ساچمه‌زنی آویزی دو ریلی
- 3.ساچمه‌زنی آویزی جرثقیلی
شات بلاست تونلی
امروزه از این نوع شات بلاست برای زنگ‌زدایی، تمیزکاری و زبر کردن پیوسته قطعات مختلف استفاده می‌شود. در این سیستم تعدادی توربین شات بلاست در موقعیت‌ها و جهت‌گیری‌های مختلف نصب می‌شوند تا بتوانند به تمام سطوح قطعه دسترسی داشته باشند.
در صورتی که نیاز به پولیش و تمیزکاری سطوح بزرگ مانند انواع تیرآهن داشته باشیم ، شات بلاست تونلی انتخاب مناسبی است ، این مدل از دستگاه شات بلاست سایز بزرگی دارند و دارای تعدادی توربین در جهات مختلف است به طوری که تمام بخش‌های قطعات تمیزکاری شوند.
برای صیقلی نمودن قطعه ، یک کابین یا تونل تعبیه می‌شود که به توربین‌ها وصل هستند. محصولاتی که باید تحت فرآیند ساچمه‌زنی قرار بگیرند، توسط روش‌های مختلفی وارد کابین شده و پس از تمیزکاری خارج می‌شوند. این دستگاه‌ها نیز انواعی دارند که مهم‌ترین آنها عبارتند از:
- 1.ساچمه‌زنی تونلی رولیک‌دار
- 2.ساچمه‌زنی تونلی با کانویر سیمی
- 3.ساچمه‌زنی تونلی با کانویر آویز
- 4.ساچمه‌زنی با فیدر ویبره
- 5.ساچمه‌زنی وایرمش.
شات‌بلاست درامی
دستگاه‌های درامی، انواع تکامل یافته سیستم بشکه‌ای هستند. نظر به آنکه نوع بشکه‌ای استهلاک زیادی دارد، سیستم‌هایی ابداع شدند که با حفظ قابلیت غلتیدن، کار را برای اپراتور راحت‌تر کنند. در این حالت به جای بشکه، از نوعی نوار نقاله دستگاه شات بلاست استفاده می‌شود که همواره در حال چرخش است. قطعه روی این نوار می‌غلتد و توربین نیز از بالا آن را با ساچمه های شات بلاست بمباران میکند. در پایان، قطعات پس از تمیز شدن تخلیه می‌شوند. این سیستم قابلیت جلاکاری و تمیزکاری کل زوایای قطعه را دارد و بیشتر برای قطعات سایز کوچک تا متوسط کاربرد دارد.
در صورتی که نیاز به پولیش و تمیزکاری سطوح بزرگ مانند انواع تیرآهن داشته باشیم ، شات بلاست تونلی انتخاب مناسبی است ، این مدل از دستگاه شات بلاست سایز بزرگی دارند و دارای تعدادی توربین در جهات مختلف است به طوری که تمام بخش‌های قطعات تمیزکاری شوند.
برای صیقلی نمودن قطعه ، یک کابین یا تونل تعبیه می‌شود که به توربین‌ها وصل هستند. محصولاتی که باید تحت فرآیند ساچمه‌زنی قرار بگیرند، توسط روش‌های مختلفی وارد کابین شده و پس از تمیزکاری خارج می‌شوند. این دستگاه‌ها نیز انواعی دارند که مهم‌ترین آنها عبارتند از:
شات‌بلاست میزی
شات بلاست میزی پس از نوع درامی پرطرفدارترین نوع آن است. این روش برای قطعاتی که ابعاد بزرگ دارند، مناسب است. در این حالت قطعه بر روی صفحه‌ای گرد که به دور خود می چرخد قرار گرفته و پاشش ساچمه از توربین به نحوی که کل زوایای قطعه را پوشش دهد، انجام می‌گیرد. این ماشین‌ها علاوه بر قابلیت پوسته‌زدایی، پلیسه‌بری، حذف روغن و ماسه‌زدایی، با نصب برخی تجهیزات کنترلی، قادر به اجرای شات پینینگ نیز هستند. تعداد و قطر میز با توجه به قطعه تغییر می‌کنند. در انواع متوسط و بزرگ ماشین‌های فوق، با سفارش مشتری، قابلیت افزایش تعداد توربین نیز وجود دارد.
شات بلاست میزی بیشتر برای قطعات مسطح، گوشه‌دار، سنگین و حساس به ضربه کاربرد دارد. انتخاب این دستگاه شات بلاست کوچک از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه است. زیرا حتی یک بخش خاص را می‌توان با استفاده از ساچمه شات بلاست تمیزکاری کرد. همچنین بنا به نیاز مشتری در سایزهای مختلف تولید می‌شوند.
در صورتی که نیاز به پولیش و تمیزکاری سطوح بزرگ مانند انواع تیرآهن داشته باشیم ، شات بلاست تونلی انتخاب مناسبی است ، این مدل از دستگاه شات بلاست سایز بزرگی دارند و دارای تعدادی توربین در جهات مختلف است به طوری که تمام بخش‌های قطعات تمیزکاری شوند.
برای صیقلی نمودن قطعه ، یک کابین یا تونل تعبیه می‌شود که به توربین‌ها وصل هستند. محصولاتی که باید تحت فرآیند ساچمه‌زنی قرار بگیرند، توسط روش‌های مختلفی وارد کابین شده و پس از تمیزکاری خارج می‌شوند. این دستگاه‌ها نیز انواعی دارند که مهم‌ترین آنها عبارتند از:
شات‌بلاست نواری میلگرد و مفتول
در دستگاه های شات بلاست نواری که تکامل یافته دستگاه شات بلاست بشکه ای هستند قطعات بر روی یک نوار نقاله می غلتند و ساچمه ها از سمت بالا توسط توربین ها به قطعات شلیک می شود.
شات بلاست نواری استهلاک پایینی دارد و برای اوپراتورها کار را راحت میکند و در وزنهای 150 ، 300 و 500 کیلوگرم تولید می شود.
میلگرد و مفتول‌های فولادی، پروفیل‌هایی هستند که معمولا طبق نظر اکثر کارفرمایان صنایع ساختمانی، نیاز به شات بلاست دارند. البته در ساچمه‌زنی مفتول هدف تنها تمیزکاری مطلق نیست و بهبود خواص مکانیکی قطعه هم مد نظر است.
ماشین‌های شات بلاست میلگرد و مفتول به گونه‌ای طراحی و تولید می‌شوند که به دو صورت طولی و کلافی قادر به پذیرش مفتول‌ها می‌باشند.
شات بلاست میزی بیشتر برای قطعات مسطح، گوشه‌دار، سنگین و حساس به ضربه کاربرد دارد. انتخاب این دستگاه شات بلاست کوچک از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه است. زیرا حتی یک بخش خاص را می‌توان با استفاده از ساچمه شات بلاست تمیزکاری کرد. همچنین بنا به نیاز مشتری در سایزهای مختلف تولید می‌شوند.
در صورتی که نیاز به پولیش و تمیزکاری سطوح بزرگ مانند انواع تیرآهن داشته باشیم ، شات بلاست تونلی انتخاب مناسبی است ، این مدل از دستگاه شات بلاست سایز بزرگی دارند و دارای تعدادی توربین در جهات مختلف است به طوری که تمام بخش‌های قطعات تمیزکاری شوند.
برای صیقلی نمودن قطعه ، یک کابین یا تونل تعبیه می‌شود که به توربین‌ها وصل هستند. محصولاتی که باید تحت فرآیند ساچمه‌زنی قرار بگیرند، توسط روش‌های مختلفی وارد کابین شده و پس از تمیزکاری خارج می‌شوند. این دستگاه‌ها نیز انواعی دارند که مهم‌ترین آنها عبارتند از:
شات بلاست لوله
دستگاه شات بلاست لوله جهت تمیز کاری و صیقل دادن سطح داخلی و خارجی لوله های فولادی ، استیل و آلومینیومی طراحی شده است که این روش در صنایع نفت ، گاز ، پتروشیمی ، نیروگاه ، ساخت و ساز و اگزوز خودروها جهت پرداخت خارج و داخل لوله استفاده می شود.
تعمیر و نگهداری دستگاه شات بلاست چگونه است؟
- ⦿ دستگاه شات بلاست نیز مانند سایر ماشین آلات برای افزایش کارایی و افزایش طول عمر مفید نیاز به بررسی و بازرسی دوره ای و تست منظم قطعات و سیستم های مکانیکی و الکتریکی دارد.
- ⦿ داخل و خارج دستگاه شات بلاست باید به صورت منظم از گرد و غبار و مواد ساینده پاک شود.
- ⦿ جهت بالا بردن کیفیت فرآیند شات بلاست مواد ساینده خرد شده و فرسوده شده که آسیب دیده اند باید مرتب تعویض شوند.
- ⦿ باید به صورت منظم فشار ، سرعت پرتاب ساچمه ها ، قدرت موتور و کارکرد سیستم مکش گرد و غبار چک شود.
قیمت دستگاه شات بلاست به چه عواملی وابسته است؟
دستگاه های شات بلاست بر اساس ظرفیت و سایز دستگاه ، نوع و جنس قطعات ، برند ، تکنولوژی و امکانات قیمت های مختلفی دارند . به طور کلی دستگاه بزرگتر با ظرفیت بالاتر وارداتی که مخصوص قطعات ریخته گری آلومینیوم ، برنج و چدن باشند نسبت به سایر مدل ها گران تر هستند و رنج قیمتی بین چند ده میلیون تا چند صد میلیون تومان را دارا هستند.
